Amnesty potępia projekt ustawy o karze śmierci przyjęty przez Kneset

Amnesty International ostro skrytykowała projekt ustawy, który w pierwszym czytaniu został zatwierdzony przez izraelski Kneset, przewidujący obowiązkowe orzekanie kary śmierci za tzw. „przestępstwa motywowane nacjonalistycznie”. Organizacja określiła go jako poważną eskalację systemowej dyskryminacji wobec Palestyńczyków oraz znaczący krok wstecz w globalnych wysiłkach na rzecz zniesienia kary śmierci.

Erika Guevara-Rosas, dyrektorka ds. badań i polityki Amnesty International, podkreśliła, że projekt jest wyraźnie wymierzony w Palestyńczyków, gdyż „zmusza sądy do nakładania kary śmierci wyłącznie wobec nich”, co w jej ocenie stanowi jawne naruszenie zasad sprawiedliwości i równości wobec prawa.

Zaznaczyła także, że „kara śmierci jest najbardziej brutalną i nieludzką formą kary, będącą nieodwracalnym odebraniem prawa do życia”, ostrzegając, że proponowane przepisy otwierają drogę do dalszych, poważnych nadużyć wobec Palestyńczyków.

Zgodnie z analizą Amnesty, projekt – poparty przez 39 posłów i odrzucony przez 16 – miałby obowiązywać retroaktywnie oraz umożliwiać izraelskim sądom wojskowym orzekanie kary śmierci wobec palestyńskich cywilów. Jest to szczególnie niepokojące w świetle 99-procentowego wskaźnika skazań w izraelskim systemie wojskowym oraz chronicznego braku gwarancji uczciwego procesu.

Organizacja umiejscawia projekt ustawy w szerszym kontekście bezkarności izraelskich władz za naruszenia praw człowieka, wskazując na trwające zbrodnie na okupowanych terytoriach palestyńskich – od ludobójstwa w Gazie, przez pozasądowe zabójstwa, po wzrost liczby zgonów wśród zatrzymanych od października 2023 r., a także eskalację przemocy ze strony osadników na Zachodnim Brzegu, często przy wsparciu państwa.

Amnesty podkreśliła, że projekt narusza międzynarodowe zobowiązania Izraela, w tym traktat ratyfikowany w 1991 r., w którym kraj zobowiązał się do dążenia do zniesienia kary śmierci. Ustawa stoi również w sprzeczności z globalnym trendem abolicjonistycznym obejmującym już 113 państw, w tym siedem, które przystąpiły do niego po 2020 r.

Organizacja zaapelowała do społeczności międzynarodowej o podjęcie pilnych działań w celu wywarcia presji na Izrael, by wycofał projekt ustawy, zdemontował przepisy wzmacniające system apartheidu wobec Palestyńczyków oraz zagwarantował prawa zatrzymanych zgodnie z prawem międzynarodowym – w tym absolutny zakaz tortur i prawo do rzetelnego procesu. Amnesty ponowiła także swoje wezwanie do całkowitej abolicji kary śmierci na całym świecie.