Turcja zamyka przestrzeń powietrzną i porty dla Izraela, całkowicie zrywa handel

Minister spraw zagranicznych Turcji Hakan Fidan poinformował, że jego kraj całkowicie zerwał stosunki handlowe i gospodarcze z Izraelem, zamykając zarówno przestrzeń powietrzną dla izraelskich samolotów, jak i porty dla izraelskich statków. Decyzja Ankary jest reakcją na – jak podkreślił – „ludobójstwo prowadzone w Gazie”.

„Izrael od dwóch lat dokonuje ludobójstwa w Gazie, ignorując podstawowe wartości humanitarne na oczach całego świata. Nie pozwalamy na wjazd izraelskich samolotów do naszej przestrzeni powietrznej i nie dopuszczamy ich statków do naszych portów” – oświadczył Fidan podczas nadzwyczajnej sesji parlamentu w Ankarze.

Handel między oboma krajami został znacząco ograniczony już w maju ubiegłego roku, kiedy Turcja wstrzymała bezpośrednie relacje gospodarcze, domagając się stałego zawieszenia broni i swobodnego dopuszczenia pomocy humanitarnej do Strefy Gazy. W 2023 roku wymiana handlowa między Ankarą a Tel Awiwem wyniosła około 7 miliardów dolarów.

Prezydent Recep Tayyip Erdoğan od miesięcy ostro krytykuje izraelską ofensywę, nazywając ją ludobójstwem i porównując premiera Benjamina Netanjahu do Adolfa Hitlera. Relacje obu państw psuły się już od 2010 roku, gdy izraelscy komandosi zaatakowali flotyllę zmierzającą do Gazy, zabijając 10 obywateli Turcji.

Według komentatorów, krok Ankary odzwierciedla nie tylko solidarność z Palestyńczykami, ale także rosnące postrzeganie Izraela jako zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego Turcji. Dziennikarz Al Jazeery Resul Serdar zwrócił uwagę, że Turcja obawia się m.in. izraelskich działań destabilizujących w Syrii i na Bliskim Wschodzie.

Izraelski analityk polityczny Akiva Eldar ocenił, że decyzja Ankary jest dla Izraela szczególnie dotkliwa: „Turcja nie jest jednym z wielu krajów, które ograniczają relacje z Izraelem. To wieloletni sojusznik i kluczowy rynek zbytu. Teraz coraz więcej Izraelczyków czuje się odizolowanych i traktowanych jak pariasi”.

Napięcia pogłębiło także niedopuszczenie w listopadzie ub.r. samolotu prezydenta Izraela Isaaca Herzoga do tureckiej przestrzeni powietrznej, a także śmierć turecko-amerykańskiej aktywistki Aysenur Ezgi Eygi, zastrzelonej we wrześniu 2024 r. przez izraelskie siły podczas protestu na Zachodnim Brzegu.