Grupa Haska: Deklaracja założycielska

31 stycznia 2025 r. rządy dziewięciu państw Globalnego Południa – państw, które doświadczyły przemocy kolonializmu, a niekiedy także kolonialnych ludobójstw – zawiązały w Hadze w Niderlandach Grupę Haską, która jako swój cel wskazuje położenie kresu izraelskiej okupacji Palestyny. Oto tekst jej deklaracji założycielskiej.

31 stycznia 2025

My, przedstawiciele rządów Belize, Wielonarodowego Państwa Boliwii, Republiki Kolumbii, Republiki Kuby, Republiki Hondurasu, Malezji, Republiki Namibii, Republiki Senegalu i Republiki Południowej Afryki, w Hadze w Niderlandach, dnia 31 stycznia 2025 r., powołujemy do życia Grupę Haską,

Kierowani celami i wartościami umocowanymi w Karcie Narodów Zjednoczonych, a także zasadą odpowiedzialności wszystkich Państw, by utrzymywać w mocy niezbywalne prawa, w tym prawo do samostanowienia, które Karta uświęca dla wszystkich ludów,

Pogrążeni w smutku po życiach, dobytkach, wspólnotach i dziedzictwie kulturalnym utraconych za sprawą ludobójczych działań Izraela, mocarstwa okupacyjnego, w Gazie i pozostałych częściach Palestyńskiego Terytorium Okupowanego wymierzonych przeciwko narodowi palestyńskiemu,

Odmawiając trwania w bezczynności w obliczu takich zbrodni międzynarodowych,

Zdeterminowani, by wypełnić nasze zobowiązania zmierzające do zakończenia izraelskiej okupacji Palestyny oraz wspierać realizację niezbywalnego prawa narodu palestyńskiego do samostanowienia, w tym jego prawa do własnego niepodległego Państwa Palestyny,

Przywołując

• nakazy Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Republika Południowej Afryki przeciwko Izraelowi z 29 grudnia 2023 r., wyrażające poważne obawy, że w Palestynie dochodzi do popełniania zbrodni ludobójstwa, zwracając także uwagę na znaczącą liczbę różnorodnych Państw, które jako państwa trzecie wsparły ten pozew, ażeby żądać potępienia i natychmiastowego przerwania postępującego ludobójstwa,

• Opinię doradczą Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości z 19 lipca 2024 r. o „Prawnych konsekwencjach wynikających z polityki i praktyk Izraela na Palestyńskim Terytorium Okupowanym, włącznie ze Wschodnią Jerozolimą”,

• a także Opinię doradczą Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości z 9 lipca 2004 r. o „Prawnych konsekwencjach konstrukcji muru na Palestyńskim Terytorium Okupowanym”,

• rezolucję Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych A/RES/Es-10/24 przyjętą 18 września 2024 r. na Dziesiątej Nadzwyczajnej Sesji Specjalnej, która poparła Opinię doradczą MTS z lipca 2024 r., oraz zobowiązanie państw członkowskich do przestrzegania obowiązków wynikających z prawa międzynarodowego odzwierciedlonych w Opinii doradczej,

• wystawienie przez Międzynarodowy Trybunał Karny 21 listopada 2024 r. nakazów aresztowania wskazujących na „uzasadnione powody, by uważać, że Panowie Netanjahu i Galant ponoszą odpowiedzialność karną, jako cywilni zwierzchnicy, za zbrodnię wojenną celowego kierowania atakiem wymierzonym w ludność cywilną, […] zbrodnię wojenną głodzenia ludności jako metody prowadzenia wojny […] oraz takie zbrodnie przeciwko ludzkości jak mordowanie, prześladowania i inne czyny nieludzkie”,

• nakaz Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Nikaragua przeciwko Niemcom z 30 kwietnia 2024 r., przypominający wszystkim Państwom o ich międzynarodowych zobowiązaniach związanych z transferem broni stronom konfliktu zbrojnego, aby uniknąć ryzyka, że broń ta mogłaby zostać użyta w sposób gwałcący Konwencję o ludobójstwie oraz Konwencje genewskie, w związku z zachowaniem Izraela w Gazie i na pozostałych częściach Palestyńskiego Terytorium Okupowanego,

• rezolucję Rady Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych nr 418 z 4 listopada 1977 r., a także rezolucję Rady Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych nr 591 z 28 listopada 1986 r., która nałożyła „obowiązkowe embargo na dostawy broni” przeciwko Republice Południowej Afryki,

• wszystkie powiązane rezolucje Rady Bezpieczeństwa, w tym rezolucję 2334 (2016) z 23 grudnia 2016 r., która podkreśla, że „prowadzenie przez Izrael osadnictwa na terytorium okupowanym od 1967 r., w tym we Wschodniej Jerozolimie, nie ma żadnych podstaw prawnych i stanowi rażące pogwałcenie prawa międzynarodowego”;

Podkreślając, że normy prawa gwałcone przez Izrael obejmują także pewne normy o charakterze erga omnes, które ze swej natury stanowią przedmiot zainteresowania wszystkich Państw, oraz ze względu na wagę praw, które wchodzą w grę, wszystkie Państwa mogą być uważane za posiadające interes prawny w ich ochronie,

Podkreślając potrzebę zagwarantowania, że najpoważniejsze zbrodnie zdefiniowane przez prawo międzynarodowe podlegać będą odpowiedzialności poprzez właściwe, uczciwe i niezależne śledztwa na poziomie narodowym i międzynarodowym, oraz zapewnienia sprawiedliwości wszystkim ofiarom, a także zapobiegania przyszłym zbrodniom,

Przekonani, że kolektywne działanie za pomocą skoordynowanych środków prawnych i dyplomatycznych, na poziomie narodowym i międzynarodowym, stanowi palący imperatyw, ażeby zachowane zostały wartości sprawiedliwości i odpowiedzialności, które stanowią fundament Karty Narodów Zjednoczonych,

Deklarujemy, że mamy zamiar:

1. Realizować Rezolucję ONZ A/RES/Es-10/24, oraz, w przypadku Państw-stron, popierać wypełnianie wniosków Międzynarodowego Trybunału Karnego w zgodzie z naszymi zobowiązaniami wynikającymi ze Statutu Rzymskiego, w związku z nakazami aresztowania wystawionymi 21 listopada 2024 r., a także wprowadzać środki tymczasowe zarządzone przez Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości 26 stycznia, 28 marca i 24 maja 2024 r.
2. Zapobiegać dostawom lub transferom broni, amunicji i powiązanego z nimi sprzętu do Izraela, we wszystkich przypadkach, w których jest jasne ryzyko, że taka broń lub związane z nią materiały mogą zostać użyte do popełniania bądź ułatwiania popełniania pogwałceń prawa humanitarnego, prawa międzynarodowego, praw człowieka lub zakazu ludobójstwa, w zgodzie z naszymi zobowiązaniami międzynarodowymi, Opinią doradczą Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości z 19 lipca 2024 r. oraz z rezolucją Zgromadzenia Ogólnego ONZ A/RES/Es-10/24.
3. Zapobiegać dokowaniu wszelkich okrętów w jakimkolwiek porcie, w granicach naszej terytorialnej jurysdykcji, jeśli ma to zastosowanie, we wszelkich przypadkach, w których istnieje jasne ryzyko, że okręt jest używany do przewozu do Izraela paliwa lub uzbrojenia, które mogą zostać użyte do popełniania lub ułatwiania pogwałceń prawa humanitarnego, międzynarodowych praw człowieka oraz zakazu ludobójstwa w Palestynie, utrzymując przyjęty przez Państwa bezwzględny obowiązek prawny dotyczący współpracy na rzecz zapobiegania ludobójstwu i innym pogwałceniom bezwzględnych norm, przy użyciu wszelkich środków prawnych pozostających w naszej dyspozycji.

Będziemy podejmować dalsze skuteczne kroki, by zakończyć izraelską okupację Państwa Palestyny i usunąć przeszkody na drodze do realizacji prawa Palestyńczyków do samostanowienia, w tym ich prawa do niepodległego Państwa Palestyny.

Zapraszamy wszystkie Państwa, by dołączyły do wszelkich możliwych działań i posunięć mających za cel zakończenie izraelskiej okupacji Państwa Palestyny.

Wzywamy wszystkie narody do przyłączenia się do nas w ramach Grupy Haskiej, w uroczystej deklaracji przywiązania do międzynarodowego porządku opartego na zasadach prawa i prawa międzynarodowego; wraz z wartościami sprawiedliwości jest to klucz dla pokojowego współistnienia i współpracy pomiędzy Państwami.

Podpisano:

Belize
Wielonarodowe Państwo Boliwia
Republika Kolumbii
Republika Kuby
Republika Hondurasu
Malezja
Republika Namibii
Republika Senegalu
Republika Południowej Afryki

Tłumaczenie: Jarosław Pietrzak
Oryginał: https://thehaguegroup.org/