Upadek sieci Shouk – bojkot pro-palestyński doprowadził izraelską markę do bankructwa

W październiku 2025 roku w Stanach Zjednoczonych zamknięto wszystkie lokale popularnej sieci gastronomicznej Shouk, znanej z roślinnej kuchni inspirowanej tzw. „kuchnią izraelską”.
Shouk powstał w 2016 roku w Waszyngtonie jako pomysł dwóch izraelskich przedsiębiorców – Rana Nussbaum i Dennisa Friedmana – którzy chcieli połączyć kuchnię uliczną Tel Awiwu z ideą zdrowego, roślinnego jedzenia.
Sieć szybko zdobyła uznanie wśród amerykańskich wegan i osób poszukujących alternatywy dla fast foodów. Menu oparte na palestyńskich falafelach czy hummusie prezentowano jako nowoczesną interpretację tzw. „izraelskiej kuchni”.
Shouk otworzył kolejne lokale w Waszyngtonie, Baltimore i Filadelfii. Firma była chwalona za innowacyjność, ekologiczne podejście. Jednak to właśnie „izraelska tożsamość” marki, z początku stanowiąca jej wyróżnik, z czasem stała się powodem fali krytyki.
Po wybuchu wojny w Gazie w 2023 roku Shouk znalazł się na celowniku aktywistów pro-palestyńskich. Lokale sieci zaczęto bojkotować, oskarżając firmę o „kulturowe przywłaszczanie” palestyńskiej kuchni oraz „współudział w izraelskim apartheidzie”.
Aktywiści z grupy DC for Palestine i powiązanych z ruchem BDS (Boycott, Divestment, Sanctions) organizowali protesty przed lokalami Shouk, domagając się bojkotu marki.
Spadek przychodów i decyzja o zamknięciu
Współwłaściciel Dennis Friedman przyznał w rozmowie z amerykańskimi mediami, że sytuacja finansowa sieci gwałtownie się pogorszyła po serii protestów:
„Nie mogliśmy już dłużej funkcjonować w tak toksycznym otoczeniu. Nasza misja była kulinarna, nie polityczna, ale staliśmy się celem nienawiści.”
Z powodu rosnących strat i utraty klientów firma ogłosiła zakończenie działalności w październiku 2025 roku. Ostatnie lokale w Waszyngtonie i Baltimore zostały zamknięte, a strona internetowa Shouk przestała działać.
Zamknięcie Shouk stało się symbolem skuteczności kampanii bojkotu izraelskich marek i instytucji. Po dekadach marginalizacji ruch BDS staje się globalnym zjawiskiem. Dołączają do niego znani artyści, sportowcy i politycy.
Ruch Boycott, Divestment and Sanctions (BDS) został zainicjowany przez palestyńskie organizacje społeczne w 2005 roku. Wzorowany na antyapartheidowym ruchu z RPA, wzywał do pokojowego nacisku na Izrael w celu zakończenia okupacji terytoriów palestyńskich i zapewnienia prawa powrotu uchodźcom.
Przez lata BDS był przedstawiany jako radykalny i kontrowersyjny, a władze USA i wielu krajów europejskich wprowadzały przepisy mające utrudniać jego działalność.
Dziś jednak, po dwóch latach wojny w Gazie i katastrofy humanitarnej, sytuacja się odwróciła.
Jak podkreśla The Guardian, bojkot Izraela wszedł do głównego nurtu. W ciągu ostatnich miesięcy:
- tysiące artystów, pisarzy i filmowców podpisało listy otwarte wzywające do bojkotu izraelskich instytucji kultury,
- ponad 4 500 pracowników branży filmowej, w tym z Hollywood, ogłosiło, że nie weźmie udziału w izraelskich festiwalach filmowych,
- 380 pisarzy – w tym Zadie Smith i Ian McEwan – podpisało apel o natychmiastowe zawieszenie broni i odcięcie wsparcia dla „genocydalnej wojny w Gazie”,
- organizatorzy Eurowizji zapowiedzieli, że w listopadzie odbędzie się głosowanie w sprawie udziału Izraela w przyszłorocznym konkursie.
Jak zauważa Jeremy Ben-Ami, prezes liberalnej organizacji żydowskiej J Street, zmiana nastrojów społecznych jest bezprecedensowa:
„To największy zwrot, jaki widziałem w swoim życiu. Nie chodzi o nienawiść do Izraela czy Żydów – to odrzucenie polityki tego rządu i jego działań z ostatnich dekad.”
Raport niezależnych ekspertów ONZ z września 2025 roku uznał, że Izrael dopuszcza się ludobójstwa w Strefie Gazy.
Wraz z obrazami głodu i ruin, które obiegły świat, zmieniło to opinię publiczną, szczególnie wśród młodszych pokoleń na Zachodzie.
To już nie tylko kwestia polityki – to przemiana kulturowa, w której konsumenci, artyści i instytucje coraz częściej stają po stronie praw człowieka i Palestyny.
Źródła oraz więcej informacji:
- https://www.theguardian.com/world/2025/oct/11/israel-global-boycott
- https://www.thejc.com/news/usa/kosher-restaurant-chain-in-washington-boycotted-into-bankruptcy-for-selling-apartheid-falafel-odlynwsr
- https://www.foxbusiness.com/media/israeli-restaurant-chain-dc-hit-gaza-protests-permanently-closes
AKCJE W POLSCE 