Głód w Gazie – propaganda Palestyńczyków czy zbrodnia Izraela?
„W jaki sposób Izraelowi udało się zagłodzić 2,3 milionów Palestyńczyków w Strefie Gazy z niespotykaną dotąd szybkością i intensywnością? Odpowiadam na to pytanie w moim nowym raporcie. Będę omawiał go na zgromadzeniu ogólnym ONZ w piątek 18 października” – tak napisał na platformie X Michael Fakhri – specjalny sprawozdawca ds. prawa do żywności przy ONZ.
Francesca Albanese, specjalna sprawozdawczyni ONZ ds. okupowanych terytoriów palestyńskich, podziękowała na tej samej platformie profesorowi Fakhriemu za „jego imponujące badania i rekonstrukcję tego, jak Izraelowi udało się spowodować klęskę głodu w Gazie”.
Najnowszy raport Michaela Fakhriego nie pozostawia suchej nitki na izraelskich decydentach, którzy w Strefie Gazy, zamieszkanej przez ponad 2,3 mln osób, doprowadzają do katastrofalnego głodu. Jak czytamy we wstępie, raport ma na celu zbadanie związku między prawem do żywności a zapobieganiem głodowi w taki sposób, by wspierać wspólny cel, jakim jest zapewnienie każdemu człowiekowi możliwości wyboru odpowiedniego pożywienia oraz dostępu do niego.
W raporcie podkreślono, że głód to kwestia praw człowieka. Fakhri zauważa, że odkąd 9 października minister obrony Izraela Yoav Galant ogłosił kampanię głodową w Strefie Gazy, świat nie widział w powojennej historii tak szybkiego i całkowitego wyniszczenia cywilnej populacji poprzez głód. Już w grudniu ubiegłego roku aż 80 procent mieszkańców Gazy znajdowało się w grupie ludności światowej najbardziej dotkniętej głodem lub skrajną klęską głodową.
Profesor Michael Fakhri podkreśla, że głód to jeden z najbrutalniejszych sposobów ataku na suwerenność żywnościową danego społeczeństwa. Metody, które Izrael stosuje, powodując klęskę głodu, obejmują: blokady, pozbawienie wody i żywności, zniszczenie ekosystemu i ogólne zniszczenie infrastruktury cywilnej. Często głód prowadzi do przymusowych i masowych przesiedleń wewnętrznych. Profesor Fakhri wspomniał także o podobnym mechanizmie wystąpienia głodu w Sudanie, ponieważ w obu przypadkach, strony atakujące używają żywności jako broni przeciwko ludności cywilnej, tym samym popełniając przestępstwa stwarzające ryzyko ludobójstwa. Dalej czytamy, że gdy państwo lub jakikolwiek inny podmiot systematycznie narusza prawo do żywności, stanowi to wczesne ostrzeżenie o zamiarze zagłodzenia populacji.
Raport wyjaśnia również, dlaczego pierwsza śmierć z powodu niedożywienia lub odwodnienia potwierdza, że mamy do czynienia z klęską głodu. W dokumencie tym dodatkowo powiązano występowanie głodu szczególnie w populacji osób przymusowo przesiedlonych. Udowodniono, że najwięcej dzieci cierpiących na ostre niedożywienie występuje w krajach z największą populacją doświadczającej migracji wewnętrznych. Warto dodać, że samo masowe przemieszczanie nie jest jedynym czynnikiem bezpośredniego ryzyka głodu, ale towarzyszące im ataki, które uniemożliwiają dostęp do produktów żywnościowych.
W raporcie zaznaczono, że każde zjawisko masowego głodu jest formą ludobójstwa lub eksterminacji, a każdy przypadek głodzenia jednostki jest torturą. Rozpatrując głód w kontekście ludobójstwa, autor wyjaśnia, że głód zawsze powoduje poważne szkody fizyczne oraz psychiczne; jest również pewnym sposobem celowego zadawania bólu fizycznego, a czasami może być środkiem, mającym na celu zapobieganie porodom danej populacji. Dlatego, kiedy głód jest zbrodnią przeciw ludzkości, jest rozumiany jako: umyślne pozbawienie żywności, lekarstw i innych artykułów niezbędnych do życia oraz celowo prowadzona zmiana warunków życia, która ma spowodować zniszczenie całej lub części populacji.
Dokument określił związek pomiędzy okupacją a ryzykiem wystąpienia głodu. Izrael wyraźnie przedstawił swój zamiar zagłodzenia wszystkich mieszkańców Gazy, doprowadzając w konsekwencji do klęski głodu w całej Gazie. Raport również wspomina o tym, że w 2023 r. Izrael przejął więcej ziemi palestyńskiej niż w jakimkolwiek poprzednim roku od ponad 30 lat. Zaobserwowano jednocześnie najwyższy dotąd poziom przemocy ze strony izraelskich osadników na Zachodnim Brzegu, w tym w okupowanej Wschodniej Jerozolimie, przyczyniając się do przesiedlenia w tych regionach rekordowej liczby Palestyńczyków. Przymusowe migracje ludności – z których wielu było rolnikami i pasterzami – spowodowane były głównie przemocą osadników i ograniczeniem dostępu do swoich ziem (za zgodą lub przyzwoleniem władz izraelskich).
Profesor Fakhri stanowczo podkreśla w swoim raporcie, że istnieją wyraźne dowody na to, że izraelscy urzędnicy wykorzystali głód zarówno jako zbrodnię wojenną i zbrodnię przeciwko ludzkości. W związku z tym Międzynarodowy Trybunał Karny domaga się wydania nakazu aresztowania premiera Benjamina Netanjahu oraz ministra obrony Izraela, Yoava Gallanta. Obaj są oskarżeni o zbrodnie wojenne związane z doprowadzeniem do głodu oraz eksterminację, w tym o zgony spowodowane głodem jako zbrodnię przeciwko ludzkości.
Profesor Michael Fakhri w końcówce raportu wnioskuje:
Walne Zgromadzenie powinno uznać, że:
- Każdy przypadek masowego głodu jest formą ludobójstwa lub eksterminacji, a każdy przypadek głodzenia jednostki jest torturą;
- Prawo do wolności od głodu oznacza prawo do wolności od ucisku, wyzysku i okupacji;
- Prawo narodu palestyńskiego do powrotu do Palestyny jest warunkiem wstępnym do realizacji swojego prawa do żywności i suwerenności żywnościowej;
- Izrael zaangażował się w celową kampanię głodu przeciwko narodowi palestyńskiemu, co jest dowodem ludobójstwa i eksterminacji.
